แหล่งเรียนรู้ หมวดส่งเสริมอาชีพ/การทำนาเกลือ
ผู้ดูแล นางประนอม สีพิกา
ที่ตั้ง หมู่ที่ ๒ บ้านทุ่ง ตำบลบ้านชัย อำเภอบ้านดุง
จังหวัดอุดรธานี ๔๑๑๙๐
เบอร์โทร ๐๖๒-๒๗๙๕๖๘๖
วิธีทำเกลือสินเธาว์อีสานแบบโบราณ คือต้มน้ำละลายดินเอียด (ดินเกลือสีขาวที่ขูดจากหน้าดินเค็ม) กรองด้วยฟางและหญ้าจนใสสะอาด กระทั่งแห้งระเหิดเป็นเกลือบริสุทธิ์รสชาติดีมากๆ นั้น ปัจจุบันเหลือน้อยเต็มที คงเพราะเนื่องจากแรงงานและเวลาที่ใช้ไปไม่คุ้มกับปริมาณเกลือที่ได้มา ไหนยังจะเรื่องคุณภาพลิ้นของผู้บริโภค ซึ่งทุกวันนี้คนกินต่างมีลิ้นชาด้านจนแทบแยกแยะรสเกลือดีเกลือเลวไม่ออกกันอยู่แล้ว
เกลือสินเธาว์ที่ขายกันในท้องตลาดปัจจุบันมาจากทั้งของโรงงานใหญ่ๆ อย่างโรงเกลือพิมาย นครราชสีมา ซึ่งใช้วิธีอัดน้ำด้วยแรงดันสูงลงไปละลายโดมเกลือใต้ดินลึก ร่วม 100 เมตร แล้วจึงสูบขึ้นมาตากแบบนาเกลือทะเล ทั้งจากโรงเรือนย่อยๆ ที่สูบน้ำเกลือขึ้นมาต้มหรือตาก แบบที่บ้านดุง ซึ่งแน่นอนว่า เมื่อทำในพื้นที่กว้าง ก็มีความสุ่มเสี่ยงต่อผลกระทบสิ่งแวดล้อม ดังที่เคยเกิดปัญหาที่อำเภอบรบือ มหาสารคาม มาตั้งแต่ พ.ศ. 2514 ทำให้พื้นที่ต้นลำน้ำเสียวต่อลำน้ำมูลในเวลานั้นเกิดมลภาวะอย่างหนัก เกิดการลุกฮือประท้วงของกลุ่มชาวบ้านในหลายพื้นที่ จนรัฐบาลต้องสั่งปิดกิจการทั้งหมดในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2523 มันเลยส่งผลให้การผลิตเกลือสินเธาว์แบบสูบน้ำนี้เริ่มกระจายตัวออกไปทำลายสภาพแวดล้อม ณ แหล่งอื่นๆ อีก เช่น ที่อำเภอกันทรวิชัย มหาสารคาม, อำเภอจัตุรัส ชัยภูมิ, อำเภอบ้านม่วง – วานรนิวาส สกลนคร และที่บ้านดุงแห่งนี้ การต่อรอง ปรับตัว พัฒนาวิธีการผลิต ตลอดจนการเข้ามีส่วนร่วมของท้องถิ่นต่อกิจกรรมที่ทั้งส่งผลกระทบและทั้งเพิ่มสัดส่วนการจ้างงานอย่างนาเกลือสินเธาว์อีสานนี้ คงเป็นเรื่องยาวซึ่งยังต้องดำเนินการแก้ไขกันต่อไป ตราบใดที่ความเค็มของเกลือเป็นสิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้ในโลกอุตสาหกรรมสมัยใหม่และแน่นอนว่า ควรเป็นไปด้วยความยุติธรรมต่อทุกภาคส่วนเสมอกันครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น